week 14

Deze week stond vooral in het teken van het afscheid nemen. Er zijn al heel wat traantjes gevloeid. Maar er is ook heel wat gelachen.
Mijn grappigste moment deze week was mijn fietstochtje achterop de fiets van Buba, de leraar. We wilden bij David op bezoek en ik niet niet zo’n zin om te lopen. Dus mocht ik achterop de fiets. Een fiets, die voor Buba veel te laag is. Iedereen in het dorp keek ons na, want een vrouw achterop, die dan ook nog bij elke kuil en hobbel gilt is iets wat ze nog nooit gezien hebben. Het ging de hele tijd goed, totdat we een stuk naar beneden moesten en ik voor me een hele zandvlakte zag. We hadden zoveel vaart dat ik besloot om me maar van de fiets te laten vallen voordat we in de zandvlakte zouden omkieperen. En toen lag ik helemaal languit en kwam ik niet meer bij van het lachen. Buba was overbezorgd waardoor ik nog harder moest lachen en iedereen in het dorp heeft er nog dagen over gepraat en gelachen.
Mijn zwaarste moment was deze week het ontbijt op school: de leerlingen kregen eerst een half broodje per keer, maar dat was wat te veel. Dus besloot ik dat ze de volgende dag een derde broodje zouden krijgen. Maar ik vergat het aan de “catering” door te geven. Dus halverwege kwamen zij er achter dat ze niet genoeg voor alle kinderen hadden. Dus sneed ik alle halve broodjes nog een keer door het midden zodat ik voor de andere helft van de leerlingen ieder een kwart broodje had. Kom bij een Gambiaan niet aan zijn eten, dus de leraren kwamen in opstand. Zij vonden een kwart broodje te weinig. Ik verzekerde hen dat de kinderen morgen een derde broodje zouden krijgen. Weer keken ze naar het kwart broodje en zeiden dat dat echt te weinig was. Ik kon ze het verschil tussen een derde en kwart broodje niet aan het verstand brengen. Een wiskunde les in de praktijk, die niet geslaagd was. Resultaat drie boze leraren. Hetzelfde met het kopen van beltegoed. Ik wilde voor 100 dalasi beltegoed kopen en leg een briefje van 100 neer. De man acher de toonbank zegt dat hij alleen maar kaartjes van 50 dalasi heeft. Ik antwoord , dat dat geen probleem is. Als hij me de kaartjes geeft kijkt hij me vragend aan en pakt het briefje van 100 niet. Ik voel de bui al hangen. Hij wil voor de twee kaartjes twee briefjes van 50. Ik probeer het uit te leggen en het zweet staat in mijn handen, want ik heb dat beltegoed echt nodig. Uiteindelijk geeft hij me de kaartjes, niet omdat hij het snapt, maar omdat ik hem dreigend aankijk.
Ik had het erg druk deze week. Door mijn Gambian way of life had ik veel klussen net niet afgemaakt. En dan ga je weer terug naar Nederland en dan komt ook de Nederlandse kant weer om de hoek kijken: doorwerken tot het klaar is. Ik heb voor de school een schrift gemaakt met alle punten waaraan we gewerkt hebben. Wat we veranderd hebben en wat allemaal goed gaat. Dat heb ik donderdag met de drie leraren besproken en ik laat alles met een goed gevoel achter. Als je alle punten onder elkaar zet dan zie ik dat het er best veel zijn. Het enige punt waarvan ik zeker weet dat het onhaalbaar is, is dat ze nog steeds de lessen uitlopen en onder de lessen andere dingen doen. Daarna heb ik alles nog eens schoongemaakt want ik weet dat dat ook niet zo’n sterk punt is.
Donderdagavond was er weer een afscheidsfeest. Het hele dorp was uitgerukt. Iedereen danst ook de ouderen. En gezamenlijk eten. Heel erg leuk. Ik had een echte Gambiaanse jurk laten maken, dus ik voelde me er helemaal tussen passen.
En dan de moeilijkste momenten: Het afscheid.
In de klas waar ik het meeste heb gewerkt begon een meisje te huilen, daarna een tweede en toen vond ik het ook moeilijk worden. Dat was het startschot voor de andere 44 kinderen om allemaal te huilen. Buba stond voor de klas en wist niet waar hij moest beginnen. Ik had mezelf snel onder controle en opperde om een liedje te gaan zingen. Buba begon, maar niemand zong mee. Wie Afrikaanse kinderen kent, weet dat die uit hun dak gaan als ze mogen zingen en dansen, dus dat was wel een heel pijnlijk moment toen het stil bleef. Ik besloot om nog maar een keer te zwaaien en te gaan, want zolang ik er bleef staan hield niemand op met huilen.
Een uurtje later stond iedereen me uit te zwaaien en begonnen de twee schoonmaaksters te huilen. Twee oudere vrouwen waar ik geen zinnig woord mee heb kunnen wisselen in drie maanden. Maar ook daar kan zoveel kracht van uitgaan: wederzijds respect, elke ochtend het zelfde zinnetje: isama, ngata nursery school, elke avond hetzelfde zinnetje: suto e dia, even tijd maken voor elkaar, even een omhelzing twee keer per dag. Met deze vrouwen heb ik me misschien nog het meest verbonden gevoeld in deze tijd. Voor mij zijn zij het boegbeeld van de Gambiaanse samenleving, de groep die ondanks alle armoede en uitzichtloosheid de boel bij elkaar houden. Hard aan het werk in het huis, in het ziekenhuis en op het land, het opvoeden van kinderen en kleinkinderen, en niet altijd gewaardeerd door hun mannen. De nieuwe generatie is er misschien iets beter aan toe, daat zie je al wat veranderingen.
Op dit moment zit ik weer in Kololi voor een laatste weekend strand. Zondagavond neem ik hier afscheid van mijn vrienden. Maandag van de mensen in de compound waar ik elk weekend mocht slapen. En dan vertrekt het vliegtuig. Ik verheug me enorm op thuis. Ruim drie maanden was best lang. Maar ik heb een extra koffer bij me vol ervaringen.
Tot volgende week, liefs, Mirjam